Hoài sơn – Tăng cường hệ vi sinh đường ruột

Hoài sơn là gì

Giới thiệu

Hoài sơn  tên khoa học Dioscorea persimilis Prain et Burk. (Dioscorea oppositifolia Lour.) thường được gọi là Củ mài. Bộ phận dùng là rễ củ đã chế biến khô.Từ xa xưa Hoài sơn được sử dụng như 1 vị thuốc kiện tỳ vị, kích thích hệ tiêu hóa.

Tác dụng của hoài sơn theo y học cổ truyền

Dược liệu Hoài sơn có vị cay Tính vị: Vị ngọt tính bình.

Quy kinh: Vào kinh tỳ, phế, thận. 

Thành phần hóa học: Tinh bột 16%, choline, dopamine, batasine, abscisin, mannan, phytic acid .
Công năng:  Ích khí, bổ tỳ âm, vị âm, phế âm, thận âm, sinh tân chỉ khát, bình suyễn, sáp tinh.

Chủ trị:

+ Dùng sống: trị bạch đới, thận kém, tiêu chảy do thấp hàn.

+ Dùng chín: chữa tỳ vị hư yếu. Trị lở, ung nhọt, thổ huyết

Tác dụng của hoài sơn theo các nghiên cứu khoa học

Tăng cường sức đề kháng hệ tiêu hóa, tăng cường các vi khuẩn có lợi với hệ tiêu hóa

Ở các bệnh nhân bị viêm đại tràng, các nhà khoa học nhận thấy có sự rối loạn hệ vi sinh đường ruột, số lượng lợi khuẩn giảm đi còn số lượng vi khuẩn có hại thúc đẩy viêm đại tràng thì tăng lên. Theo Bác sĩ R. Balfour Sartor (đại học North Carolina) , nhiều lợi khuẩn có thể  thúc đẩy chức năng rào cản biểu mô và ức chế đáp ứng miễn dịch, là những tác động quan trọng giúp cải thiện viêm đại tràng. Do đó, cân bằng vi sinh đường ruột, tăng cường vi khuẩn có lợi là biện pháp đang được sử dụng phổ biến hiện nay để kết hợp điều trị viêm đại tràng. 

Năm 2012, Huang CH đã nghiên cứu ảnh hưởng của diosgenin, một thành phần chính trong hoài sơn, đối với sự phát triển của lợi khuẩn axit lactic đường ruột (LAB). Các nhà khoa học đã cố tình gây ra dị ứng tiêu hóa để làm giảm mật độ lợi khuẩn đường ruột. Kết quả, diosgenin dùng đường uống đã phục hồi rõ rệt sự giảm lợi khuẩn Lactobacillus murinus và Lactobacillus reuteri, 2 lợi khuẩn quan trọng của hệ tiêu hóa.

hoài sơn 2

Biểu đồ 1: Diosgenin trong hoài sơn làm tăng nồng độ Lactobacillus

Chú thích biểu đồ: 

    • Diosgenin: họat chất trong hoài sơn
    • L.murinus:  Lợi khuẩn Lactobacillus murinus
    • L.reuteri : Lợi khuẩn Lactobacillus reuteri

Ức chế quá trình viêm và miễn dịch

Năm 2020, nghiên cứu của Xiaobo Tang đã làm sáng tỏ  tác dụng  bảo vệ niêm mạc của diosgenin (hoạt chất chính trong hoài sơn) trong viêm đại tràng. Họ thấy rằng sau 14 ngày sử dụng, động vật được điều trị bằng diosgenin giảm đáng kể mức độ tổn thương viêm và tác dụng này đạt được do diosgenin đã ức chế tác dụng của  NF-κB / IkB-α và Bax / Caspase-1 – là các chất quan trọng điều hòa quá trình viêm và miễn dịch. 

hoài sơn cơ chế
Cơ chế tác động của Diosgenin lên NF-kB (chất quan trọng trong cơ chế sinh bệnh viêm đại tràng)

Chống viêm loét dạ dày 

Hợp chất Saponin trong Hoài sơn hồi phục nhanh chóng tình trạng phù nề, xung huyết, chảy máu niêm mạc do loét dạ dày thông qua cơ chế  kích hoạt enzyme chống oxy hóa. 

Một nghiên cứu khác cho thấy bột hoài sơn ngăn chặn đáng kể tình trạng loét dạ dày, tương đương với pantoprazol (một thuốc giảm tiết acid tây y).

Tác dụng chống viêm của hoài sơn là nhờ ức chế các chất trung gian gây viêm (NO, interleukin 1 và 6…) cùng nhiều cơ chế phức tạp khác.

Tài liệu tham khảo:

[1]. Đỗ Huy Bích và cộng sự (2006), Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam, NXB khoa học và kỹ thuật. 

[2]. Huang CH et al. (2012) – Prebiotic effect of diosgenin, an immunoactive steroidal sapogenin of the Chinese yam.

[3]. Park JM et al. (2013) – Anti-inflammatory and carbonic anhydrase restoring actions of yam powder (Dioscorea spp) contribute to the prevention of cysteamine-induced duodenal ulcer in a rat model.

[4] Nutrition, Gut Microbiota and Immunity: Therapeutic Targets for IBD, 79th Nestlé Nutrition Institute Workshop

[5] Xiaobo Tang et al. (2020), Elucidation of colon-protective efficacy of diosgenin in experimental TNBS-induced colitis: inhibition of NF-κB/IkB-α and Bax/Caspase-1 signaling pathways

Để lại một bình luận

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *