Viêm đại tràng giả mạc – chi tiết A→Z những điều bạn nên biết

Viêm đại tràng giả mạc là một trong những căn bệnh nghiêm trọng của viêm đại tràng. Nếu không kịp thời chữa trị, căn bệnh này sẽ gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm khác, thậm chí có thể gây tử vong. Bài viết sau đây sẽ giúp các bạn có thể hiểu một cách rõ ràng, chi tiết nhất về nguyên nhân cũng như cách điều trị của căn bệnh này.

Tổng quan về viêm đại tràng giả mạc

Viêm đại tràng giả mạc hay còn gọi là viêm đại tràng màng giả (tên tiến tiếng Anh: pseudomembranous colitis, viết tắt: PMC). Đây là một bệnh khá phổ biến của bệnh viêm đại tràng. 

Viêm đại tràng giả mạc là gì?

Viêm đại tràng giả mạc là bệnh viêm đại tràng xảy ra bởi vi khuẩn có tên là C. difficile. Vi khuẩn này xuất hiện và phát triển do việc dùng kháng sinh quá nhiều. Tuy nhiên, không phải loại kháng sinh nào cũng có tác dụng phụ là sản sinh ra vi khuẩn C. difficile và dẫn đến viêm đại tràng giả mạc. Nó chỉ xuất hiện ở một số loại kháng sinh và một người nhất định, phổ biến nhất ở độ tuổi trên 65.

Triệu chứng thường gặp ở người mắc bệnh viêm đại tràng giả mạc

Có thể mất một hoặc hai ngày để các triệu chứng viêm đại tràng giả mạc xuất hiện sau khi người bệnh bắt đầu dùng thuốc kháng sinh. Các triệu chứng phổ biến nhất của viêm đại tràng giả mạc là:

• Tiêu chảy ra nước, có mùi hôi hoặc có máu
• Mất nước
• Sốt
• Buồn nôn
• Có mủ trong phân của bạn
• Co thắt dạ dày

Nếu nghi ngờ mình bị bệnh viêm đại tràng giả mạc do dùng kháng sinh gần đây và xuất hiện một trong các triệu chứng trên, hãy đi khám bác sĩ ngay. Người bệnh cần được điều trị nếu bị tiêu chảy nặng kèm theo co thắt dạ dày hoặc có máu hoặc mủ trong phân.

Trong các trường hợp nghiêm trọng hơn của viêm đại tràng giả mạc, bệnh nhân cũng có thể mắc các triệu chứng:

• Huyết áp thấp
• Nhịp tim thấp
• Mạch yếu

Vậy đâu là nguyên nhân dẫn đến viêm đại tràng giả mạc và gây những triệu chứng khó chịu này cho người mắc bệnh?

Nguyên nhân gây ra viêm đại tràng giả mạc

Như đã nói ở trên, viêm đại tràng giả mạc chủ yếu do vi khuẩn C. difficile gây ra. Ngoài ra, căn bệnh này còn được tạo bởi những yếu tố nguy cơ khác. Chúng ta hãy cùng tìm hiểu về nguyên nhân trực tiếp và gián tiếp gây ra viêm đại tràng giả mạc ngay dưới đây.

Nguyên nhân trực tiếp dẫn đến bệnh viêm đại tràng giả mạc

Nguyên nhân trực tiếp gây ra viêm đại tràng giả mạc chính là vi khuẩn C. difficile. Vi khuẩn này chủ yếu sống trong đất, không khí, nước, phân và đôi khi có trong thực phẩm như thịt đã qua chế biến. Bạn có thể bị nhiễm vi khuẩn này khi chạm vào bề mặt có vi khuẩn và sau đó đưa tay vào gần hoặc trong miệng. Khi đã vào cơ thể bạn, C. difficile sẽ tạo ra một loại chất độc.

May mắn là các lợi khuẩn có trong đại tràng thường giữ cho số lượng vi khuẩn C. difficile trong cơ thể được kiểm soát, nhưng thuốc kháng sinh hay thuốc hóa trị có thể giết chết lợi khuẩn và khiến C. difficile phát triển nhanh. Điều này làm hỏng đại tràng và gây ra ra bệnh viêm đại tràng giả mạc.

Mặc dù trên thực tế, bất kỳ loại kháng sinh nào cũng có thể gây ra bệnh này, nhưng một số loại có nhiều khả năng gây ra viêm đại tràng giả mạc hơn những loại khác. Bao gồm các:

• Cephalosporin (Cephalexin, Suprax)
• Clindamycin (Cleocin)
• Fluoroquinolon (Cipro, Levaquin)
• Penicillin (Amoxicillin, Ampicillin)

Những yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng mắc viêm đại tràng giả mạc

Ngoài nguyên nhân do vi khuẩn C. difficile gây ra, một số yếu tố khác có thể làm tăng nguy cơ viêm đại tràng giả mạc. Phổ biến nhất là những yếu tố sau:

• Tuổi càng lớn thì nguy cơ mắc viêm đại tràng giả mạc càng cao, đặc biệt ở độ tuổi trên 65.
• Sử dụng các loại thuốc làm suy yếu hệ thống miễn dịch (ví dụ như thuốc hóa trị liệu)
• Đã từng phải chăm sóc đặc biệt trong bệnh viện
• Có vết bỏng trên cơ thể
• Đã từng bị nhiễm C. difficile trước đây
• Đã từng phẫu thuật 
• Có vấn đề về thận
• Mắc các bệnh về ruột kết như bệnh viêm loét đại tràng, bệnh Crohn hoặc ung thư đại trực tràng
• Sử dụng các loại thuốc được gọi là chất ức chế bơm proton, làm giảm axit trong dạ dày

Vậy viêm đại tràng màng giả nguy hiểm như thế nào? Câu trả lời nằm ngay ở dưới đây.

Biến chứng của bệnh viêm đại tràng giả mạc

Viêm đại tràng giả mạc là căn bệnh rất nguy hiểm vì nó gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng ảnh hưởng đến sức khỏe. Ngay cả khi được chẩn đoán và điều chỉnh thời gian, viêm đại tràng giả mạc có thể đe dọa đến mạng tính toán. Các biến chứng của biến của viêm đại tràng màng giả mạc bao gồm:

• Tái phát: Một số người bị nhiễm lại vi khuẩn C. difficile có thể bị tái phát nhiều lần dù đã khỏi bệnh trước đó .
• Mất nước: Nếu tình trạng nhiễm trùng C. difficile của bạn trở nên trầm trọng hơn, bạn có thể bị mất nước do tiêu chảy thường xuyên. 
• Suy thận: Trong một số trường hợp, tình trạng mất nước có thể xảy ra quá nhanh khiến chức năng thận suy giảm nhanh gây ra suy thận.
• Gây thủng lỗ ruột: Trong một số trường hợp hiếm hoi, viêm đại tràng màng giả gây ra tình trạng chướng hoặc sưng ruột nghiêm trọng, thủng ruột hoặc nhiễm trùng huyết. Những tình trạng này là những trường hợp cấp cứu y tế phải được điều trị ngay lập tức.

Ngay cả khi nhiễm C. difficile nhẹ đến trung bình, bạn cũng có thể nhanh chóng phát triển thành bệnh gây tử vong nếu không kịp thời điều trị. Hãy gọi cấp cứu ngay nếu bạn có các dấu hiệu của những biến chứng sau:

• Chướng bụng dữ dội (đầy hơi) 
• Nhịp tim nhanh
• Đau bụng quằn quại không chịu nổi.

Viêm đại tràng màng giả mạc được điều trị như thế nào?

Để điều trị viêm đại tràng giả mạc, điều đầu tiên là bạn ngừng dùng thuốc kháng sinh đã dẫn đến nhiễm trùng viêm đại tràng màng giả.

Sau đó bạn có thể đến bệnh viện để thăm khám. Viêm đại tràng giả mạc thường được điều trị bằng thuốc kháng sinh nhắm vào ổ nhiễm trùng này. Trong hầu hết các trường hợp, bác sĩ sẽ kê cho bạn sử dụng các loại thuốc sau:

• Fidaxomicin (Dificid)
• Metronidazole (Flagyl)
• Vancomycin

Viêm đại tràng giả mạc tái phát ở khoảng 20% ​​số người đã được điều trị. Nếu điều này xảy ra, bác sĩ sẽ kê những loại kháng sinh khác. Nếu viêm đại tràng giả mạc của bạn nghiêm trọng hoặc tiếp tục tái phát, bạn có thể cần:

• Cấy vi sinh vật trong phân (FMT), trong đó bác sĩ đưa phân khỏe mạnh từ người hiến tặng vào hệ thống của bạn để giúp khôi phục vi khuẩn tốt
• Phẫu thuật để loại bỏ một phần ruột kết của bạn (ít hơn 1% những người bị viêm đại tràng giả mạc cần điều này)

Điều trị viêm đại tràng màng giả tại nhà

Nếu bạn đang đối mắc phải triệu chứng của viêm đại tràng giả mạc, bạn phải thực hiện chế độ sinh hoạt và ăn uống khoa học. Điều này sẽ giúp bạn ngăn ngừa sự phát triển C. difficile và giúp quá trình điều trị sớm phục hồi. Bạn nên ăn thức ăn mềm dễ tiêu hóa như nước nóng, cơm hoặc chuối, thực phẩm giàu chất xơ như các loại hạt, đậu và rau. 

Ngoài ra, bạn hãy uống nhiều chất đặc như nước lọc hoặc nước trái cây lọc để giúp cơ thể độc hại. Bạn cũng nên ăn nhiều bữa nhỏ trong ngày thay vì một vài bữa ăn lớn và tránh xa thức ăn chiên, cay hoặc béo. Thường xuyên rửa tay sẽ giúp cho C. diff không lây lan và nhập trở lại cơ thể của bạn.

Biện pháp phòng ngừa viêm đại tràng giả mạc

Tuy bệnh viêm đại tràng màng giả mạc có thể chữa trị nhưng tốt nhất là chúng ta nên “phòng bệnh hơn chữa bệnh”. Chúng ta có thể ngăn ngừa sự phát triển ngoài tầm kiểm soát của vi khuẩn C. diff bằng các biện pháp vệ sinh cơ bản sau:

• Thường xuyên rửa tay sạch sẽ với xà phòng và nước.
• Rửa tay sau khi đến thăm bất kỳ ai trong viện dưỡng lão hoặc bệnh viện.
• Khử trùng bề mặt bằng các sản phẩm tẩy rửa gốc clo.
• Không sử dụng thuốc kháng sinh ngoại trừ những loại thuốc do bác sĩ kê đơn.
• Nếu chăm sóc người bị C. diff, hãy đeo găng tay dùng một lần và rửa tay sau tất cả các lần tiếp xúc.
• Nếu quần áo của bạn bị dính phân của người bị nhiễm C. diff, hãy giặt quần áo của bạn bằng xà phòng và thuốc tẩy Clo.

Trên đây là tất cả những gì bạn cần biết về viêm đại tràng giả mạc. Nếu bạn đang có những dấu hiệu mắc căn bệnh này thì hãy khẩn trương dừng thuốc và gặp bác sĩ tư vấn. Chúc các bạn sớm khỏi bệnh!