[Góc chuyên gia] Hướng dẫn chọn sữa dành cho người viêm đại tràng
Viêm đại tràng là bệnh lý tiêu hóa thường gặp ở mọi lứa tuổi hiện nay. Đứng trước tình trạng bệnh lý này, các vấn đề liên quan đến dinh dưỡng, chăm sóc sức khỏe người bệnh luôn là vấn đề được nhiều bạn đọc quan tâm. Trong bài viết sau, Anvida sẽ cung cấp đến bạn đọc hướng dẫn về việc chọn sữa dành cho người viêm đại tràng không thể bỏ qua.
Người viêm đại tràng có nên uống sữa không?
Bệnh viêm đại tràng là bệnh lý tiêu hóa được xác định bởi tình trạng viêm nhiễm gây tổn thương ở phần niêm mạc đại tràng. Đây là bệnh lý mãn tính khó điều trị dứt điểm, bệnh thường diễn biến ở 2 thể cấp tính và mãn tính. Ở mỗi thể bệnh và mức độ bệnh khác nhau mà người bệnh sẽ gặp phải các triệu chứng bệnh lâm sàng khác nhau như: sốt, đau bụng, cứng bụng, rối loạn đại tiện, người mệt mỏi…
Khi thấy xuất hiện các dấu hiệu bất thường liên quan đến chức năng của hệ thống tiêu hóa, bạn cần phải đến thăm khám ngay tại các cơ sở y tế chuyên khoa để được thăm khám, chẩn đoán và có được phương pháp điều trị phù hợp nhất.
Để trả lời cho câu hỏi người viêm đại tràng có nên uống sữa không, bạn đọc cần nắm được một số thông tin sau:
Sữa được biết đến là thực phẩm giàu dinh dưỡng với các thành phần như chất béo, protein, đường lactose, vitamin và khoáng chất rất tốt cho sức khỏe, được khuyên dùng khi cơ thể thiếu hụt dưỡng chất hay suy yếu. Bên cạnh đó, một số loại sữa cung cấp hàm lượng cao nguyên tố canxi, vitamin D giúp cho sự phát triển của răng và xương (1).
Các chuyên gia y tế khẳng định, người bệnh viêm đại tràng vẫn uống sữa được. Tuy nhiên việc lựa chọn chế phẩm sữa cho bệnh nhân viêm đại tràng cần được lựa chọn phù hợp để tránh những ảnh hưởng không mong muốn đến sức khỏe.
Tại sao cần chọn sữa cho người viêm đại tràng?
Việc lựa chọn sữa cho người viêm đại tràng có ý nghĩa vô cùng quan trọng vì một số lý do sau:
Trong thành phần hầu hết các chế phẩm sữa trên thị trường hiện nay đều chứa đường lactose. Trong quá trình tiêu hóa, ruột sẽ tiết ra men lactase có tác dụng phân tách đường lactose trong sữa thành các đường đơn giản là galactose và glucose, được hấp thụ vào máu qua niêm mạc ruột.
Tuy nhiên, với bệnh nhân viêm đại tràng, cơ thể thường thiếu hụt men lactose vì vậy không thể cắt lactose thành dạng đường đơn hấp thu tại ruột non mà sẽ được chuyển xuống đại tràng. Tại đây hệ vi khuẩn tại đại tràng sẽ tương tác với latose. Từ đó sinh ra các phản ứng không dung nạp lactose dẫn đến các vấn đề liên quan đến tiêu hóa như đầy bụng khó chịu, tiêu chảy, người mệt mỏi, uể oải, suy nhược… (2).
Bên cạnh đó, trong thành phần của sữa chứa hàm lượng cao chất béo, đây là thành phần không tốt cho bệnh nhân viêm đại tràng. Do đó khi sử dụng sữa, người bệnh viêm đại tràng dễ gặp phải các triệu chứng đầy bụng, khó tiêu.
Chọn sữa cho người viêm đại tràng như thế nào?
Để lựa chọn được chế phẩm sữa phù hợp cho bệnh nhân bị viêm đại tràng, cần cân nhắc đến lợi ích đem lại cho bệnh nhân cũng như hạn chế tối đa những vấn đề về tiêu hoá do việc uống sữa đem lại như đầy bụng, khó tiêu, đau bụng, tiêu chảy…. Dưới đây là một số lựa chọn về sữa và các sản phẩm từ sữa cho bệnh nhân viêm đại tràng.
Sữa chua
Nói đến thực phẩm tốt cho hệ tiêu hóa không thể không kể đến sữa chua, tuy nhiên bệnh nhân viêm đại tràng có thể sử dụng sữa chua được hay không?
Câu trả lời từ phía các chuyên gia y tế là có. Trong sữa chua, đường lactose đã bị các vi khuẩn lên men trong quá trình chế biến, nên có thể sử dụng cho người không dung nạp lactose. Theo đó, lactose được chuyển hóa thành acid lactic có vị chua, có tác dụng kích thích thèm ăn, thúc đẩy nhu động ruột, giúp ăn ngon miệng, ăn nhiều hơn.
Sữa chua là một sản phẩm rất phù hợp với bệnh nhân viêm đại tràng. Một số nghiên cứu chỉ ra rằng sử dụng các chế phẩm sinh học như sữa chua có thể giúp các triệu chứng trên bệnh nhân viêm đại tràng thuyên giảm.
Trong thành phần của sữa chua không chỉ cung cấp các chất dinh dưỡng như đạm, chất béo, vitamin, khoáng chất, canxi, kẽm… đặc biệt sữa chua có chứa hai lợi khuẩn siêu tốt đối với hệ tiêu hóa đó là Lactobacillus Acidophilus và Bifido Bacterium, có lợi cho hệ tiêu hóa. Việc bổ sung nguồn lợi khuẩn dồi dào thông qua sữa chua sẽ giúp ức chế hoạt động của hại khuẩn đường ruột, hỗ trợ bảo vệ niêm mạc đường tiêu hóa cho bệnh nhân bị viêm đại tràng.
Sữa từ các loại hạt
Sữa từ các loại hạt như sữa gạo, sữa đậu nành, sữa hạnh nhân… là các chế phẩm sữa có nguồn gốc từ thực vật đã được chính minh là không chứa lactose (3). Do đó, việc sử dụng sữa có nguồn gốc từ các loại hạt cho bệnh nhân viêm đại tràng là toàn toàn có thể. Đặc biệt sữa có nguồn gốc thực vật không có cholesterol và hàm lượng chất béo bão hòa cũng khá thấp, vì vậy đây là một lựa chọn tuyệt vời cho bệnh nhân viêm đại tràng.
Một số loại sữa từ hạt bệnh nhân viêm đại tràng có thể sử dụng như:
- Sữa đậu nành là loại sữa từ hạt phổ biến nhất trên thị trường hiện nay. Bạn đọc có thể mua trực tiếp sản phẩm tại siêu thị, cửa hàng hoặc tự chế biến. Sữa đậu nành có chứa hàm lượng cao acid béo omega- 3, mangan, magie, chất xơ… đều là những chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể (3).
- Sữa gạo là loại sữa ít gây dị ứng nhất trong số các chế phẩm sữa có nguồn gốc từ hạt. Sữa gạo thường được sử dụng với tác dụng tăng cường canxi, vitamin A và vitamin D. Một ưu điểm của sữa gạo với các loại sữa từ hạt khác đó là vị ngọt dịu tự nhiên hơn phù hợp với bệnh nhân nhạy cảm với vị giác (3).
- Sữa hạnh nhân với hương vị dễ chịu cùng các thành phần dinh dưỡng hàm lượng cao như magie, kali, mangan, đồng, vitamin D, selen, canxi… là một lựa chọn sức khỏe tuyệt vời bệnh nhân viêm đại tràng có thể sử dụng hàng ngày (4).
- Sữa yến mạch có vị ngọt tự nhiên từ yến mạch và chứa nhiều tinh bột và hàm lượng chất xơ cao, rất phù hợp với bệnh nhân viêm đại tràng có kèm táo bón (3).
Mặc dù không cung cấp hàm lượng protein cao như sữa động vật, tuy nhiên sữa từ các loại hạt lại là một lựa chọn vô cùng phù hợp cho bệnh nhân viêm đại tràng.
Sữa từ động vật
Trong các loại sữa, sữa có nguồn gốc từ động vật như sữa dê, sữa bò… dù chứa hàm lượng protein, chất béo… cao nhưng lại không phải là một lựa chọn phù hợp cho bệnh nhân viêm đại tràng. Nguyên nhân chính là do sữa có nguồn gốc từ động vật cung cấp hàm lượng lớn carbohydrate dưới dạng lactose – một thành phần không được khuyến cáo sử dụng cho bệnh nhân viêm đại tràng.
Bên cạnh đó, nghiên cứu của M S Glassman cũng chỉ ra rằng có mối liên hệ tiềm ẩn giữa sự nhạy cảm giữa sữa bò và tiến triển nặng nề hơn của bệnh viêm đại tràng.
Trên thị trường hiện nay, đã có 1 số chế phẩm có nguồn gốc từ động vật không chứa lactose. Do đó bạn vẫn có thể sử dụng sữa có nguồn gốc từ động vật cho bệnh nhân viêm đại tràng, tuy nhiên cần lựa chọn thật kỹ càng để hạn chế những nhầm lẫn trong việc sử dụng sữa có nguồn gốc từ động vật.
Sử dụng sữa đúng cách cho bệnh nhân viêm đại tràng
Sau khi chọn được chế phẩm sữa phù hợp cho trình trạng sức khỏe của cơ thể. Việc sử dụng sao cho đúng cũng là một vấn đề bệnh nhân viêm đại tràng cần lưu ý. Để việc sử dụng sữa đem lại lợi ích cho sức khỏe cần lưu ý một số điểm sau.
Với sữa chua
Dù là một sản phẩm đem lại nhiều lợi ích cho sức khỏe của người bệnh. Tuy nhiên, chỉ nên dùng từ 1 – 2 hũ sữa chua mỗi ngày vào buổi tối. Nên bảo quản sữa chua trong ngăn mát tủ lạnh và sử dụng sau bữa ăn để tiêu hóa thức ăn tốt hơn. Tuyệt đối không ăn sữa chua khi đói vì lúc này độ acid trong dạ dày thường rất cao khiến các lợi khuẩn trong sữa chua khó sống sót dẫn tới mất tác dụng.
Không nên lạm dụng sữa chua vì trong thành phần có tính acid do đó có thể gây nên triệu chứng đầy hơi, khiến dạ dày khó chịu ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, sinh hoạt và làm lợi khuẩn khó phát huy tác dụng.
Với sữa từ các loại hạt
Tương tự sữa chua, việc sử dụng sữa có nguồn gốc từ hạt cho bệnh nhân viêm đại tràng cũng cần lưu ý về liều lượng. Bệnh nhân viêm đại tràng nên sử dụng sữa có nguồn gốc từ hạt vừa phải, với liều lượng khuyến cáo khoảng 500ml/ ngày. Nên uống sữa nguyên chất, không thêm đường và uống sữa khi còn ấm, hạn chế việc sử dụng sữa khi bụng đang đói vì dễ gây nên tình trạng kích ứng đại tràng.
Với chế phẩm sữa từ các loại hạt, bệnh nhân có thể sử dụng các sản phẩm được bán sẵn trên thị trường hoặc có thể tự làm sữa từ các nguyên liệu dễ kiếm như gạo, đậu nành, yến mạch…
Có thể thấy rằng việc sử dụng sữa trên bệnh nhân viêm đại tràng là điều cần thiết vì ngoài việc cung cấp bổ sung dinh dưỡng, sữa còn đem lại lợi ích cho hệ tiêu hóa của bệnh nhân.
Tuy nhiên trong việc chọn lựa được chế phẩm sữa phù hợp cho bệnh nhân viêm đại tràng cần lưu ý chỉ sử dụng sữa chua và sữa có nguồn gốc thực vật hoặc sữa có nguồn gốc động vật nhưng không có lactose. Bên cạnh việc sử dụng sữa đúng cách mỗi ngày, bệnh nhân viêm đại tràng cần kết hợp thực hiện đầy đủ phác đồ điều trị cùng chế độ ăn uống, sinh hoạt điều độ để có thể nhanh chóng cải thiện tình trạng bệnh lý
Hy vọng các thông tin hữu ích được cung cấp từ đội ngũ chuyên gia y tế từ Anvida đã giúp bạn đọc chọn được sản phẩm sữa phù hợp cho bản thân hoặc người thân bị viêm đại tràng. Mọi thắc mắc cùng câu hỏi liên quan, vui lòng liên hệ hotline: 1800.234.558 để nhận được tư vấn tận tâm nhất.
Tài liệu tham khảo:
(1): https://www.webmd.com/food-recipes/what-milk-can-do
(3): https://www.healthline.com/health/milk-almond-cow-soy-rice#rice-milk
(4): https://badgut.org/information-centre/health-nutrition/milk-alternatives/
