Cơ chế chống dị ứng thực phẩm của thảo dược Hoàng cầm

Giới thiệu

Vị dược liệu hoàng cầm là rễ đã được phơi khô của cây Hoàng cầm, phân bố chủ yếu ở Trung Quốc và các vùng khí hậu lạnh như Sa Pa ở Việt Nam.

Thành phần chính bao gồm Baicalin, Baicalein, Wogonoside, Neobaicalein …

Tên khoa học: Scutellaria baicalensis

Các tác dụng trong đông y

Hoàng cầm có vị đắng, tính hàn và không có độc. Quy vào các kinh Đại tràng, tâm, phế, đởm. 

Công năng: Thanh nhiệt táo thấp, tả hoả giải độc, an thai.

Công dụng: Phế nhiệt ho đờm đặc, đau sưng họng, nôn ra máu, máu cam, viêm gan mật, kiết ly, tiêu chảy, mụn nhọt, lở ngứa, động thai chảy máu.

Tác dụng theo y học hiện đại 

Vị dược liệu điều trị viêm đại tràng tiềm năng

Năm 2007, nghiên cứu của Ho-Lam Chung (The Chinese University) cho thấy, dịch chiết Hoàng cầm làm giảm đáng kể tình trạng tổn thương mô học, viêm loét và sút cân trong viêm loét đại tràng ở chuột.

Trong nghiên cứu của Gang Chen (Đại học Nam Kinh – 2016) chỉ ra rằng dịch chiết Hoàng Cầm có thể ức chế sự phát triển của viêm đại tràng cấp và mạn tính và ngăn ngừa ung thư đại trực tràng.

Qua nghiên cứu của Wen-Yi Jiang (Đại học Wonkwang – 2015),  Baicalin, oroxylin A và wogonin, các thành phần chính trong Hoàng cầm đã thể hiện khả năng chống viêm nổi bật, tác dụng phòng ngừa và điều trị viêm đại tràng mạnh mẽ. Tác giả cho rằng dịch chiết này có thể sử dụng như một phương pháp điều trị mới cho viêm đại tràng.

Thành phần Polysaccharide trong Hoàng cầm cũng được tách riêng để nghiên cứu và cho thấy tác dụng cải thiện đáng kể tổn thương cũng như các triệu chứng khác của viêm đại tràng. Nghiên cứu này thực hiện bởi Li Cui (Đại học Nam Kinh) năm 2019 .

Phân tích cơ chế

Tác dụng chống dị ứng thực phẩm

Dị ứng thức ăn được xem như một nguyên nhân của Hội chứng ruột kích thích và là một tác nhân khởi phát quá trình miễn dịch “lỗi” trong viêm đại tràng. Người bị Hội chứng ruột kích thích khi ăn một số loại thức ăn nhất định, thức ăn lạ, quá lạnh … có thể bị kích thích đại tràng và dẫn tới triệu chứng rối loạn, hoặc làm nặng hơn các triệu chứng đang gặp. Mỗi người có thể bị kích ứng bởi các loại thực phẩm khác nhau.

Nhờ tác dụng chống dị ứng thức ăn, Hoàng Cầm giúp Anvida cải thiện các triệu chứng của hội chứng ruột kích thích, viêm đại tràng, rối loạn tiêu hóa liên quan tới thực phẩm một cách hiệu quả.

Hoạt chất tạo nên tác dụng này của Hoàng cầm là Baicalein. Một nghiên cứu tiến hành gây dị ứng trên chuột điều trị bằng Baicalein, kết quả cho thấy các biểu hiện dị ứng gồm tiêu chảy và các phản ứng phản vệ đều giảm đáng kể. 

Hình 1: Tác dụng giảm dị ứng của Hoàng Cầm

B- Giảm các phản ứng phản vệ 2,3 ± 0,65 điểm

C- Giảm triệu chứng tiêu chảy 1,6 ± 0,88 điểm

Tác dụng điều hòa miễn dịch 

Baicalein còn cho thấy khả năng điều hòa hệ miễn dịch hiệu quả trong các trường hợp dị ứng thực phẩm. Tác dụng của Baicalein được chứng minh như vai trò của chất chủ vận Aryl hydrocacbon (AhrS) biệt hóa các tế bào Treg và tăng cường chức năng hàng rào đường ruột. Qua đó có vai trò quan trọng trong điều hòa miễn dịch có nguồn gốc từ dược liệu để điều trị dị ứng.

Nghiên cứu khác cho thấy chiết xuất etanol baicalein, wogonin  trong rễ Hoàng cầm  làm giảm bớt sự giải phóng histamine gây ra bởi hợp chất 48/80 bằng cách ức chế sự phân hủy tế bào mast.

Những kết quả này đã chứng minh rằng việc uống baicalein có thể ức chế các tế bào lympho T bao gồm cả tế bào Th2 bằng cách tạo ra sự biệt hóa của chúng từ tế bào T CD4 + thành tế bào  T CD4+  Foxp3 + Treg  (đây là các yếu tố rất quan trọng để duy trì khả năng dung nạp miễn dịch, có liên quan đến việc giảm dị ứng thực phẩm, và ức chế tự miễn dịch) do đó làm giảm các triệu chứng dị ứng thực phẩm. 

Tăng cường chức năng hàng rào đường ruột, giảm kích ứng niêm mạc ruột với thực phẩm

Chức năng hàng rào đường ruột là rất quan trọng để duy trì cân bằng nội môi; sự phá hủy chức năng hàng rào dẫn đến các rối loạn đường ruột như hội chứng ruột rò rỉ, viêm đại tràng (IBD), và dị ứng thực phẩm. 

Baicalein trong hoàng cầm có thể ức chế các chất gây dị ứng thẩm thấu như OVA trong dị ứng thực phẩm thông qua việc tăng cường mức protein TJ.

Tác dụng giảm co thắt cơ trơn đại tràng 

Kết quả cho thấy Baicalin, baicalein và wogonin trong rễ hoàng cầm làm giảm nhu động ruột. Wogonin có tác dụng ức chế mạnh nhất thông qua việc mở các kênh Ca trong tế bào cơ trơn.

Kết luận

Dựa vào các kết quả nghiên cứu trên chúng tôi lựa chọn Hoàng cầm trong công thức Anvida điều trị đại tràng vì có tác dụng cải thiện các triệu chứng của dị ứng thực phẩm, giảm độc lực IgE trong huyết thanh và tế bào T. Hơn nữa, baicalein đã được chứng minh là tăng cường chức năng hàng rào của ruột.